DDY, embriyolojik dönemde çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkar. Halk arasında “tavşan dudak” olarak bilinir.
Toplumda her 1000 doğumdan birinde görülür. Bebekte dudak yarığı, damak yarığı ya da her ikisi birden olabilir.
Bebekte sadece dudak yarığı, sadece damak yarığı ya da hem dudak, hem de damakta yarık olabilir. Bu yarıklar tek taraflı olabileceği gibi, çift taraflı da olabilir.
Bebek damağında bir yarık ile doğmuşsa, ilk müdahale edilmesi gereken konu beslenmedir. Doğumu takiben 1-2 gün içinde bebekler ortodonti kliniklerine sevk edilirler. Damağında yarık olan bebek anne memesini veya biberonu olması gerektiği gibi ememez. Emme fonksiyonunu, dolayısıyla beslenmeyi düzene sokabilmek için öncelikle “beslenme plakları” yapılması gerekebilir. Böylece bebeğin aldığı besini yutabilmesi ve dolayısıyla sağlıklı beslenebilmesi sağlanır. Ayrıca beslenme zorluğu çeken bebeklerde özel biberon ve biberon başlıklarının da kullanılması faydalı olacaktır.
Bu erken dönemde, beslenme plakları dışında farklı uygulamalar da mevcuttur. Bu uygulamalar ile bebeğin 4-6 aylık olduğunda geçireceği dudak kapatma ameliyatına kadar ağız içi ve burun dokularına şekil verilmesi ve böylelikle ameliyatın başarısının arttırılması da mümkündür. Hekimler ve ekoller arasında ufak değişiklikler olmasına rağmen, ortalama olarak 4-6 aylık bebeğin dudağı, 1-1,5 yaşındaki bebeğin damağı ameliyatla kapatılır.
Bu ameliyatlara bağlı olarak üst çenenin bir miktar geride konumlanması, dar kalması ve üst çenedeki dişlerin düzgün sürememesi çok normaldir. Ortodontik tedavi ile Üst çene genişletilecek, öne alınacak, dişleri düzeltecek tedaviler uygulayacaktır. Üst köpek dişleri genellikle yarık olan bölgede konumlanırlar. Bu sebeple köpek dişlerinin sürmesinde sorunlar yaşanabilir. Ortodontist ve cerrahlar bu dişlerin sürme dönemleri yaklaştığında yarık bölgesine kemik ilavesi yaparlar.
Mevcut tüm dişleri yerine yerleşen ve düzgünce sıralanan dudak damak yarıklı bireylerde yapılan tüm tedavilere rağmen üst çeneleri geride konumlanabilmektedir. Bu çok sık rastlanan bir durumdur. Üst çenenin geride konumlanmasının sebebi; bebeklikte yapılan kapatma ameliyatlarına bağlı ameliyat izleridir. Özellikle dudaktaki ve damaktaki izler üst çenenin düzgün büyümesini engeller.
Çocuğun gelişimi tamamlandığında, yani erişkin olduğunda üst çeneyi öne alacak bir ameliyat daha geçirmesi gerekebilecektir.
Üst çenesi ameliyatla öne alınan ve ortodontik tedavisinde sona yaklaşılan birey protetik diş tedavisi uzmanlarına yönlendirilecektir. Eksik diş mevcut ise, bu dişler sabit köprü protezler ile tedavi edilecektir.
