Parmak distalindeki etli dokunun süperfisyal enfeksiyonları olabilir. Bu enfeksiyonlara APİKAL ENFEKSİYON denir.

Apikal enfeksiyonda felonda olduğu gibi palmar bölgede bulunan bezler ve yumuşak doku tutulumu olmaz. Bazı enfeksiyonlar birden fazla septal kompartmanı ve distal falankstaki pulpu tutabilir ve compartman sendromu yapabilir. Böyle enfeksiyonlara FELON ismi verilir. Felon yapan ve kültürde üretilen en fazla organizma S.aureus tur. Yaygın olmamakla birlikte immunsupresif ve diabetik hastalarda gr (–) organizmalar da rapor edilmiştir.

KLİNİK SEYRİ VE DEĞERLENDİRME

Felon el enfeksiyonlarının % 15-20’sini oluşturmakta. Kendisini distal falanksın üst tarafında bulunan pulp’ta zonklayıcı tarzda ağrı, gerginlik ve şişkinlik ile gösterir.

Parmak ucunda bulunan pulp boşluğu çok hassas olmakla birlikte buradaki şişkinlik proksimalde bulunan DİP Fleksör crease’e kadar genişlememe özelliği mevcuttur.

Felonda meydana gelen şişkinlik ve basınç artışı sonucu venöz dolaşım bozulmasına neden olur. Venöz dolaşımın bozulması, mikrovasküler yaralanma ve abse formasyonu ile nekroz gelişmesine sebep olur.

Felon tedavi edilmediği zaman abse genişlemesi meydana gelir ve septalara zarar verir. Abse daha derin dokulara özellikle falanksa yayılarak osteomiyelit oluşmasına sebep olduğu gibi deriye doğru yayılım gösterirse deride nekroz ya da sinüs oluşmasına yol açar. Bu nekroz yada sinüs digital pulp’un palmar yüzündeki herhangi bir yerde meydana gelebilir.

Bunların dışında yapabileceği, DİP eklemde pyojenik artrit ve Fleksör Tenosinovitis’tir.

TEDAVİ

Tedavinin amacı distal falanks fonsiyonunu doğrudan doğruya koruyucu olmalıdır.

Felonu selülit fazındaki tedavisinde;

  • Elevasyon
  • Antibiyotik tedavisi
  • Sabunlu su ile yıkama(batikon banyosu)
  • İmmobilizasyon olmalıdır.

Eğer parmak ucundaki pulp’ta fluktuasyon varsa tedavi cerrahi olarak seçilmelidir. Tüm cerrahi yaklaşımların amacı digital sinire hasar vermeyecek şekilde olmalıdır. Yine aynı şekilde nedbe bırakmayan insizyonlar seçilmelidir.

OPERATİF TEDAVİLER

  • BALIK AĞZI insizyonu
  • J veya HOKEY SOPASI insizyonu
  • Trough and Trough insizyon
  • Volar insizyon
  • Unilateral longitudinal insizyon

 

A. BALIK AĞZI İNSİZYONU

Bu insizyon distal falanks volar kenarına paralel planda yer alır. İnsizyon FDP tendonunun insersisyosu distalinden başlar ve devamlı olacak şekilde distale ve volar yüze paralel seyreder, distal falanksın altında kavis yaparak karşı tarafta aynı şekilde devam eder.

Bu insizyonu önemli bir komplikasyon olmadıkça kullanılmamalıdır.

B. J veya HOKEY SOPASI İNSİZYONU

DİP eklemin fleksiyon crease’nın 1 cm. distalinden, ulnar taraf midlateral hattın dorsalinden yapılan ve karşı taraf tırnak matriksi ile deri arasında sonlandırılan insizyondur. Gerekmedikçe bu insizyon yapılmamalıdır. Yaygın ciddi abselerde yapılmalıdır. Çünkü parmak ucunu karşı tarafa geçebilir ve parmak ucuna hasar ve hareket kısıtlayıcı skar oluşturabilir.

C. THROUGH and THROUGH İNSİZYON

Aynen hokey sopası insizyonuna benzemekte. Fakat radial tarafa doğru uzanır. Through and through drenaj olauşturmak için. Fakat bu insizyon pek kullanılmaz.

D. VOLAR İNSİZYON

Bu insizyon palmar bölgede bulunan gerginlik ve şişkinliğin en sert yeri tespit edilerek ve bu sert yerden volar tarafta distal falanksa transfer 4—5 cm. çizgi çekilerek yapılır. Dikkat edilmesi gereken bıçak sadece dermisi kesecek şekilde kullanılmalıdır. Çünkü digital siniri kesme riski bulunmakta. Bu yüzden pek fazla tercih edilmemekte. Bunun dışında ALTERNATİF VOLAR YAKLAŞIM mevcut. Bu insizyonda da dikkat edilmesi gereken nokta DİP eklem Fleksör crease’i geçmemektir.

E. ALTERNATİF VOLAR İNSİZYON

Bu insizyon volar insizyona göre dijital sinir hasarlanma riskini daha azaltmaktadır. Fakat dikkat edilmesi gereken nokta, insizyon hattının DİP eklem fleksör crease’ i geçmemeli.

F. UNİLATERAL LONGUTİDUNAL İNSİZYON

İnsizyon sertliğin en çok o

lduğu yere yapılmalıdır. Mümkünse D 2-3-4 un ulnar tarafına .D1—D5  in radial tarafına yapılmalıdır.

DİP  ekleminin 0.5 cm. distalinden başlayarak (fleksör crease) distale doğru devam eden insizyon distal falanks volar kenarına doğru  seyreder. Bu insizyon parmağın diğer tarafına geçmez.

Bu insizyon bir çok felonda tercih edilir.

FELON’UN KRİTİK NOKTALARI

BELİRTİLER:

  • Gerilmiş pulp boşluk enfeksiyon ile ya da tek başına fluktuasyon

PREOPERATİF DEĞERLENDİRME:

  • Hastanın son zamanlarda sosyal geçmişi ve yaralanması
  • Diabetik veya immunsupresif hastada laboratuvar değerlendirmesi
  • Yabancı organizma veya osteomiyeliti değerlendirmek için radyografi

PEARLS:

  • Maksimal sertlikteki noktadan insizyon yapılması

TEKNİK NOKTALAR:

  • İnsizyonun parmak ucu ya da DİP fleksör crease’i geçmesinden kaçınmak
  • Digital sinir ve damarlarından kaçınmak

TUZAK:

  • Herpetik enfeksiyonlar ile karıştırmak
  • Atlanmış osteomiyelit
  • Tümü tutulmuş septası tamamlanmamış dekompresyon
  • İatrojenik septik fleksör tenosinovit
  • Stabil olmayan pulp oluşturma

POSTOPERATİF BAKIM

  • 5- 7 Gün İ.V. antibiyotik tedavisi. Kemik tutulumu varsa daha uzun tedavi
  • Gazlı bezle en az 72 saat sarılması
  • Günde 3 kez batikon banyosu
  • Erken dönemde parmak egzersizi (range of motion)